Novi Sad je naziv za pravi portret mnogo različitosti i još više sličnosti. Toliko ljudi drugačije nacionalnosti, vere, mnoštvo građevina, kvartova iz svih doba i svih stilova, manifestacija za mlade i stare tradicionalnog duha i modernog obrisa. Ako ste mislili da je Egzit sve što Novi Sad ima da pruži – varate se!
ISTORIJA
Kažu da je istorija učiteljica života pa ćemo od nje krenuti da upoznajemo Novi Sad. Prva naselja datiraju još od paleolita. Kasnije su se smenjviali Kelti i Rimljani, ipak, najzanimljivija istorija grada je srednjovekovna.
Veliki broj vladara osvajao je Novi Sad koji se često nalazio pod udarom raznih armija. Najčešće je pripadao Austriji ali su ga zauzimali i Bugarska i Turska. U ovom burnom vremenu građena je Petrovaradinska tvrđava (1692-1780.) koja je u novijoj istoriji korišćena i kao zatvor mnogih velikana poput Karađorđa. Grad je zatim služio kao utočište Srba koji su ovde nalazili spas od nasilja u Osmanskom carstvu.
Kulturno nasleđe koje je stvoreno u “srpskoj Atini” je neprocenjivo. Laza Kostić, Miroslav Antić, Jovan Jovanović Zmaj samo su neki predstavnici novosadskih umetničkih veličina. Kada bih probao da najsažetije obuhvatim celokupnu istoriju grada, bile bi mi potrebne arhivske sveske, te ću samo još pomenuti da je Novi Sadovo ime dobio 1748. godine a pre se zvao Racka varoš.
ARHITEKTURA
Kada bi sagledali celokupnu prošlost, Novi Sad bi mogao da se smatra kulturnom prestonicom naše zemlje. Od mnogobrojnih zdanja izdvaja se zgrada Banovine. Otvorena je 1938. godine i u njoj se nekada nalazilo sedište Dunavske banovine, a sada je tu smeštena Vlada AP Vojdodine.
Od starijih zgrada izdvajamo još Tanurdžićevu palatu i Vladičanski dvor. Tanurdžićeva palata izgrađena je uoči Drugog svetskog rata za bogatog trgovca Nikolu Tanurdžiča a nakon okončanja rata stavljena je pod upravu komunističkih vlasti. Ukoliko želite da vidite ovu divnu izgradu iznutra, najbolje bi bilo da budete gosti hotela Putnik koji se nalazi u istoj.
Vladičanski dvor možete spaziti kada završite razgledanje Zmaj Jovine ulice. Zgrada datira iz 1901. godine i u njoj je stolovao bački episkop.
Autentičnost Novog Sada prestavljaju i kibic – fensteri (prozori za kibicovanje). Služili su da bi dame sa njih mogle da prate dešavanja na korzou. Nalaze se uglavnom na starijim kućama.
Prisutan je i veliki broj verskih objekata različitih zajednica. Ističu se pravoslavna Saborna crkva iz 18. veka, Slovačka evangelistička crkva iz 19. veka, katolička crkva imena Marijinog iz 19. veka, Grkokatolička crkva svetog Petra i Pavla, Jevrejska sinagoga i Mešihat Islamske zajednice.
Naravno, kao grad na Dunavu Novi Sad ima i veliki broj mostova. Najpoznatiji je most Slobode podignut 2005. nakon što je prethodni srušen u NATO bombardovanju. Ista sudbina zadesila je i Žeželjev most, ali je već nakod godinu dana umesto njega izgrađen Varadinski. Danas je tu još i Drumsko-železnički most. Postojalo je još sedam mostova od koji je prvi sagrađen 1788. Na kanalu Dunav-Tisa-Dunav postoje četiri mosta.
Kada smo kod reke moramo da pomenemo i Kulu sa satovima. Simbol Novog Sada nalazi se na Petrovaradinskoj tvrđavi, a značajan je po tome što velika kazaljka pokazuje sate, a mala minute.
MANIFESTACIJE
Egzit, svakako najpoznatiji festival u Novom Sadu i jedan od najpopularnijih muzičkih festivala u Evropi osnovan je 2000. od strane studenata kao odgovor na režim Slobodana Miloševića i njegovu cenzuru medija. Već nakon promene vlasti on poprima umetnički karakter. Prvi festival održan je na Filozofskom fakultetu pred 20 000 građana, da bi se potom preselio na Petrovaradin. Od 2003. festival je skraćen sa osam na pet dana ali broj posetilaca se i dalje uvećavao (rekord 2002. – 250 000). U 2014. godini nastupe su zakazali Stromae, Madball , 7 Seconds, Carl Craig i mnogi drugi.
Od ostalih manifestacija pomenućemo Pihtijadu, Sea Dance festival, Maškaradu kao i mnogobrojna zbivanja na Novosadskom sajmu od kojih je najznačajniji Sajam poljoprivrede.
SPORT
U sportu novosađani dugo čekaju da Vojvodina konačno sustigne beogradske večite rivale. To su uspeli u odbojci gde imaju najviše trofeja (trinaest titula, isto toliko kupova i jedan superkup). Iz Novog Sada su ponikli asovi poput Andrije Gerića, braće Grbić, Slobodana Boškana.
SPENS – druga najveća sportska dvorana u Srbiji izgrađena je 1981. za Svetsko prvenstvo u stonom tenisu i po tome nosi nezvanični naziv (Stonotenisko prvenstvo Novi Sad). U okviru sportskog centra nalaze se dve sale sa 8 000 i 1 500 mesta (sa mogućnošću postavljanja montažnih tribina), ledena dvorana, male dvorane za različite vrste sportova, zatvoreni bazen, teniski tereni.
Najviše uspeha trenutno imaju rukometaši, koji su aktuelni šampioni države i pobednici kupa, dok fudbalski klub ove godine slavi 100 godina postojanja. Nakon jednog veka osvojili su prvi nacionalni kup.
Da je sve više onih koji uočavaju navedene atraktivnosti Novog Sada govori i podatak da je u ovom gradu u prva tri meseca 2014. godine boravilo 19,2 odsto više turista nego u istom periodu prošle godine. (Republički zavod za statistiku)
