Pre nešto manje od 150 godina, u srpskoj Atini, rođen je Slobodan Jovanović, jedan od najumnijih ljudi koje je srpska država dala tokom dvadesetog veka.
Slobodanov otac, Vladimir, po zanimanju je bio novinar, a po ubeđenju liberal. Stoga ne čudi da je svoju decu nazvao tada krajnje neobičnim imenima. Sin Slobodan i ćerka Pravda. Podario im je imena ideala u koje je lično najviše verovao.
Nakon završene gimnazije 1886. godine u Beogradu i kratkog boravka u Cirihu i Minhenu, Slobodan je upisao studije prava u Ženevi, koje je kasnije, 1891. godine nastavio u Parizu.
Samo godinu dana kasnije, pozvan je na službu u Beograd. Jovanović je kroz nekoliko godina protutnjao kroz srpski diplomatski kor, služeći u Carigradu kao ataše pri državnom poslanstvu. Tokom 1895. godine objavljuje svoj prvi veliki naučni rad, pod nazivom „O društvenom ugovoru“. U ovom delu on je objasnio političku i filozofsku teoriju nastanka političke zajednice i odnosa unutar nje. Znanja sa studija prava u Parizu, približila su ga francuskoj pravnoj kulturi, što u njegovom kasnijem životnom dobu neće proći neopaženo.
U međuvremenu Slobodan Jovanović se bavi i drugim sferama svog interesovanja. Redovno piše za magazine Red, Srpski pregled i Zora. Ređaju se novi naučni radovi na temu pravnih, političkih i socioloških problema.
Već 1897. godine postaje profesor na Pravnom fakultetu u Beogradu. Na ovoj poziciji zadržaće se pune 43 godine! Tokom 1901. godine sa nekolicinom intelektualaca osniva jedan od najuticajnijih srpskih književnih časopisa Srpski književni glasnik. Od samog osnivanja magazina bio je u njegovom uređivačkom odboru.
Balkanske ratove kao i Veliki rat, profesor Jovanović proveo je na čelu Presbiroa srpske vlade. Usko je sarađivao sa stranim novinarima, a posebno je bio u dobrim odnosima sa Arčibaldom Rajsom.
Slobodanova akademska karijera takođe je išla uzlaznom putanjom. U kratkoj pauzi između Drugog balkanskog i Prvog svetskog rata postao je rektor beogradskog univerziteta.
Nakon rata, vratio se uređivanju Srpskog književnog glasnika i karijeri profesora. U međuvremenu objavljuje brojna dela o istoriji, pravu i međunarodnoj politici. Sa nekolicinom istomišljenika formira političku organizaciju Srpski kulturni klub 1937. godine.
Pročitajte: Kosta Stojanović, od političara do matematičara
Drugi svetski rat i burna dešavanja u Jugoslaviji pred njegov početak nisu mogli zaobići Jovanovića. Naime, on je 1941. godine ušao u vladu kao nestranačka ličnost. Od tog momenta igrao je važnu ulogu u dešavanjima na tlu tadašnje Jugoslavije, odnosno Srbije. U vladi u izbeglištvu služio je u dva navrata kao potpredsednik ali i jednom kao premijer. Nakon okončanja rata, osuđen je u odsustvu na 20 godina robije.
Slobodan Jovanović je ipak i nakon toga ostao cenjen pravnik u celoj Evropi, pa ga je tako i Šarl de Gol pitao za njegovo mišljenje o tekstu ustava Pete francuske republike.
Preminuo je 1958. u Londonu u svojoj devedesetoj godini. Godine 2007. Okružni sud u Beogradu ga je rehabilitovao, a presudu iz 1946. proglasio ništavnom. Zaostavština Slobodana Jovanovića i dalje je ogromna. Njegov lik nalazi se na novčanici od 5000 dinara, a njegovo ime nose plato i jedan od amfiteatara na Pravnom fakultetu u Beogradu.
Slobodan je bio i ostao cenjeni književnik. U jednom od poglavlja svog dela Jedan prilog za proučavanje srpskog nacionalnog karaktera dao je svoje mišljenje o tzv. poluintelektualcu:
U društvenoj utakmici taj diplomirani primitivac bori se bez skrupula, a s punim uverenjem da traži samo svoje pravo, koje mu je škola priznala. On potiskuje suparnike nemilosrdno kao da nisu živa bića nego materijalne prepone. On je dobar “laktaš”, – izraz jedan koji je prodro u opštu upotrebu jednovremeno s pojavom poluintelektualaca. Pretpostavimo da se u njemu probudila politička ambicija, i da je uspeo postati ministar. Taj položaj mogao je ugrabiti samo kroz silno guranje i strmoglavu jagmu, i zato će smatrati da je to sada nešto “njegovo”. Iz te svoje tekovine ili, bolje reći, plena gledaće da izvuče što više ličnog ćara.
